Asertywność to nie tylko umiejętność skutecznego odmawiania, ale także zdolność do wyrażania własnych opinii oraz poglądów przy zachowaniu szacunku do siebie i innych, tak aby nie naruszać niczyjego komfortu psychicznego. Warto dodać, że asertywność to także zdolność inicjowania kontaktów towarzyskich i świadomego, kulturalnego prowadzenia rozmów z ludźmi.
Jest niezwykle użyteczna w pracy, gdy nadmiar obowiązków, presja ze strony przełożonego bądź też rywalizacja z innymi współpracownikami doprowadza do skrajnych emocji i pozbawia energii do dalszego działania. To sztuka, której opanowanie pomoże zwiększyć poczucie własnej wartości oraz wzmocnić respekt wśród innych. Asertywność pomaga również w odpowiednim przyjmowaniu komplementów oraz konstruktywnej krytyki. Asertywność jest bardzo istotna, szczególnie jeśli zależy nam na tym, by komunikacja w firmie była na jak najwyższym poziomie.
Jakie typy zachowań można wyróżnić?
- asertywne – szukanie porozumienia przy poszanowaniu swojej osoby;
- uległe – oznaczające tendencję do przyjmowania narzuconego zdania;
- agresywne – oznaczające tendencję do walki, do narzucania swojej opinii bez poszanowania adresata.
Bierność bądź też agresja to najbardziej instynktowne zachowania eksponowane w obliczu problemów i zagrożenia. Jednak ucieczka lub atak są nieefektywne z punktu widzenia porozumiewania się, komunikowania; najlepszym wyjściem jest zachowanie balansu, czyli właśnie postawa asertywna.
Techniki wzmacniania asertywności
Asertywność jest umiejętnością nabytą, co oznacza, że da się ją wyćwiczyć. Oprócz paru technik przedstawionych poniżej, kluczowa jest również znajomość kultury organizacyjnej miejsca pracy oraz respektowanie zasad wizji komunikacyjnej firmy.
Najbardziej popularne z technik to:
- Zdarta płyta, czyli technika odmawiania asertywnego, która polega na powtarzaniu tej samej odmowy, przy użyciu tych samych lub podobnych argumentów. Technikę tę należy stosować aż do skutku, czyli do momentu, w którym rozmówca zrezygnuje.
- Technika „jestem słoniem”, która polega na wyobrażeniu sobie, że jest się wielkim i powolnym słoniem, który oddycha spokojnie i mówi powoli. Można powtarzać za rozmówcą jego słowa, ale bardzo powoli (na przykład: „a więc mówisz, że mam uzupełnić za ciebie tygodniowy raport?”).
- Odwoływanie się do własnych przekonań, poprzez mówienie: „ja”, „moim zdaniem”, „według mnie”. Takie określenia zwiększają pewność siebie i ukazują, że nie boimy się wyjść poza schemat.
Asertywność jako sposób na spełnienie zawodowe?
Niejednokrotnie zdarza się tak, że z powodu niskiej własnej asertywności czujemy się wykorzystywani przez najbliższych czy też – w relacjach zawodowych – przez współpracowników lub klientów. Dlatego asertywność jest umiejętnością, nad którą z pewnością warto pracować. Opiera się ona na relacji „win-win”, czyli rozwiązaniu sytuacji poprzez zapewnienie zysku każdej stronie konfliktu i jego pozytywnym zakończeniu. Zapewnia nam zwiększenie pewności siebie, własnej błyskotliwości oraz umożliwia zbudowanie autorytetu w oczach innych. Asertywność jest przydatną umiejętnością, umożliwiającą nam osiągnięcie równowagi psychicznej. W rezultacie może stanowić fundamentalny krok w stronę spełnienia zawodowego.